Implementatie Richtlijn consumentenkoop (2019/771)

Vanaf 1 januari 2022 wordt de Richtlijn Consumentenkoop in de Nederlandse wetgeving  geïmplementeerd en verwerkt in ons nationale consumentenrecht (boek 7 burgerlijk wetboek). Dit leidt tot een aantal consumentvriendelijke aanpassingen in de wet. Een kort overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

 

Conformiteitseis

De nieuwe Richtlijn bevat een conformiteitseis die uiteen valt in een subjectieve en een objectieve component. De subjectieve component betreft de vraag of het geleverde voldoet aan wat er in de overeenkomst is afgesproken. De objectieve component impliceert dat de geleverde goederen in ieder geval geschikt moeten zijn voor de doeleinden waarvoor goederen van hetzelfde type gewoonlijk zouden worden gebruikt en de eigenschappen hebben die de consument redelijkerwijs daarvan mag verwachten.

Deze conformiteitseis is niet wezenlijk anders dan de huidige conformiteitseis die is neergelegd in artikel 7:17 BW, maar wat opvalt is dat de nieuwe conformiteitseis een stuk gedetailleerder is uitgewerkt dan de huidige. De nieuwe conformiteitseis specificeert namelijk dat de conformiteit ziet op de hoeveelheid, de kwaliteit en andere kenmerken, zoals onder meer de duurzaamheid, functionaliteit, compatibiliteit en beveiliging. 

 

Uitsluiting non-conformiteit

Onder het huidige recht geldt voor de consumentenkoop dat een koper zich niet op non-conformiteit kan beroepen als het gebrek ten tijde van het sluiten van de overeenkomst bij hem bekend was of redelijkerwijs bekend kon zijn. De nieuwe regels versterken de positie van de consument op dit punt, want onder de nieuwe wet verliest een consument zijn aanspraken pas als hij vooraf expliciet heeft ingestemd met een hem gemelde omstandigheid. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen als de verkoper van een mobiele telefoon bij de verkoop expliciet vermeld dat er vanaf een bepaalde datum geen updates meer beschikbaar zullen worden gesteld voor de betreffende telefoon. Als de consument daar expliciet mee instemt bij het aangaan van de koop, vervallen zijn aanspraken op non conformiteit.   

De verkoper kan dus in beginsel worden aangesproken wanneer wordt afgeweken van de conformiteitseis, tenzij hij deze uitsluit bij het aangaan van de overeenkomst en dit laat aanvaarden door de consument. Deze uitdrukkelijke aanvaarding wordt bijvoorbeeld verkregen door middel van het aanvinken van een hokje of door een knop of soortgelijke functie te activeren.

 

Termijn

In het huidige recht wordt vermoed dat een product ten tijde van de levering niet conform was als een gebrek zich binnen zes maanden na aflevering van het product openbaart. Onder de nieuwe richtlijn, wordt deze termijn verlengd tot minimaal één jaar (lidstaten mogen er maximaal twee jaar van maken). Gedurende dit jaar ligt de bewijslast bij de verkoper om aan te tonen dat het product wel conform was.

 

Prijs verlagen of ontbinden

Om de rechtszekerheid te versterken en een van de grootste belemmeringen voor de interne markt weg te nemen, zorgt de Richtlijn voor volledige harmonisatie van de voor de consument beschikbare remedies in het geval van een conformiteitsgebrek van de goederen, en van de voorwaarden waaronder dergelijke remedies kunnen worden toegepast. Op dit moment kan een consument in ons nationale recht een overeenkomst bij non-conformiteit ontbinden of de prijs verlagen. Voordat een consument dit kan doen, moet deze de verkoper eerst vragen om het product te herstellen of te vervangen. Pas als dat niet kan of niet gebeurt, heeft de consument recht op ontbinding van de overeenkomst of prijsvermindering. Onder de nieuwe situatie kan een consument bij een ernstige tekortkoming direct de overeenkomst ontbinden of de prijs verminderen.

 

Conclusie

De Richtlijn en de Nederlandse implementatie daarvan zorgen ten aanzien van de non-conformiteit voor de nodige verbeteringen. In hoofdlijnen zullen de belangrijkste verschillen onder de nieuwe situatie zijn gelegen in het feit dat meer specificatie is toegepast ten aanzien van de voorwaarden voor conformiteit en dat een consument bij een ernstige tekortkoming direct de overeenkomst kan ontbinden of de prijs kan verminderen. Daarnaast wordt een product vermoed niet conform te zijn als het gebrek zich binnen één jaar openbaart. Al met al een versterking van de rechtspositie voor de consument.